Billy Graham-a hnên aṭanga zir tûr

By:  Victor Zika

Mihring dam chhûng hi a rei lo êm êm a, chuvangin kan dam chhûng hun rei lo tê hi, a ṭha thei ang bera kan hman thiam a pawimawh a ni. Pathianin he khawvêla a Chanchin Ṭha hril tûra a ruat zinga tel, mi ropui Billy Graham pawhin a lehkhabu ziak hnuhnung ber 'The Journey' ah chuan kan dam chhûng hun tawi tê hi thiam tak leh ṭangkai taka hman thiam theih hi a pawimawh berzia hriain, a ziak chhuak nghe nghe a ni. Tûn ṭumah hian Pathian ropuina atâna nun kawng kan zawh mêknaah min ṭanpui theitu a nih beiseiin “Readers Digest” Magazine enkawltute’n Billy Graham an kawmna a, a thuchah hnuhnung ka rawn ziak chhuak ve dâwn a ni.

1. Midang te nêna inrem taka len dun hi, mihring pakhatin a tum tlat tûr thil chu a ni.

Midang te nêna inrem taka lendun hi thil ni thei tak tak a ni em? tih hi zawhna awm thei thil a ni. A lungchhiat thlak khawp mai. Heihi thil ni thei a ni lo rêng rêng. Engvangnge tih chuan, keimahni lam aṭangin engtiang khawpin inrem tumin theih tawp chhuah ṭhîn mah i la, midang te thinlung hi kan ti danglam thei chuang lo. Chuvang tak chuan Pathian kan mamawh a ni. Pathian chu tihdan tûr kan zawtin a hnenah kan hlan zawk tûr a ni. “Engnge keima lamah dik lohna awm?” tih chu Pathianin a hriattîr mai ang che. Kan diklohna leh kan thiamlohna chu hria a, ngaihdam kan dîl ṭhîn hian hlawhtlinna kawng a rawn inhawng tan dâwn a ni.

Khawvêla kan cham chhûng hun rei lo teah hian, kan hun te hi a ni lo lama hmangtu ni lovin, Pathian ropuina atâna thawka nung tûr hi kan va ni teh reng em!!! Pathian hnen aṭanga thlamuanna thilthlawnpek kan dâwn leh Pathian lawmzawng mi kan nih hi he khawvêla kan damchhûnga thil pawimawhber a ni. Kum sawm chuang ka nih aṭangin, Krista chu ka ring a, ka rin ṭantîrh aṭanga tûn thleng hian zingtin Pathian nena inpawl thei reng tûrin ka hun ka pe reng a ni. Chuan Bible hi ka chhiar ṭhîn a, Bible thu awmzia chu hre tûrin ka ngaihtuah reng ṭhîn bawk. Thlarau nena lendun aia thil pawimawh dang hi ka nunah hian a awm thei lo a ni.

2. Mi’n i chunga an tiha i duh tûr ang apiang chu, mi chungah pawh ti ve ang che.

He thu inhngahna ber chu kawng danga kan sawi chuan, Isua Krista Golden Comment (or) Golden Rule Mtt.7:12 thu a ni. Isua Kristan a sawi anga kan zawm chuan kan nunah hian danglamna mak tak a lo thleng ang.

Kan Bible pawhin “thinlung taka inngaihtlawmna hi finna a ni” tiin min hriattîr bawk. Nitin ka nunnaah hian midangte ang bawkin sualna nei mi ka ni tih hi ka inhre reng a ni. Chu ka sualna chu Pathian khawngaihna aṭang chauh a ngaihdam ka ni. Pathian chuan kan zavaiin thiamtheihna, finna leh hriattheihna chu a khawngaihna chuan min pe vek a ni. Theih tawp chhuaha ṭhat kan tum fan fanna chungah Pathian pawhin mal min sawm bawk a ni. Hemi thuah hian mahni leh mahni in ngaisâng lo tûrin kan thinlung kan dah hniam a pawimawh bawk. Mahni leh mahni in ngaisâng mi leh mi chapo miin Pathian chu dik takin an be ve thei lo. Mahni leh mahni in ngaisâng mi leh mi chapo mi chuan, a tlinlohna leh a thiamlohna rêng rêng a hmu thei si lo.

Chuvangin, I thiante tana ṭawngṭai sak a pawimawh ang bawkin, nangmah dokalhtu, hawtu, ngaineptute tana ṭawngṭai sak hi a pawimawh lehzual a ni. Min hawtute leh hmelma tana ṭawngṭai sak hi, Pathian duh zawng leh min zirtîrna kawng chu a ni.

3. I lei veng tha rawh, I lei aṭangin thil tha leh thil hlu chhuah tîr ang che.

Pakhat leh pakhat sualna inzawnsak a, inmawhpuhtawnna hian chhûngkaw kehdarhna te, then leh rual, pawl leh khawtlang inthendarhna te a rawn thlen tîr ṭhîn a ni. Mahse, chutiang thil thalo sawi ṭhîn LEI pawh hi, thil tha sawina atâna kan hman chuan LEI manto tak leh hlu takah a lo chang thei bawk. Chuvangin, kan lei hi thil tha sawi nan a hmang tûrin tumna kan neih tlat a ngai a ni.

Ka thil hmuh-leh-tawh ṭhînte zingah hian, mi tam takin harsatna chi hrang hrang an tawh avanga thurawn pe tûra ṭanpuina min rawn dîl ṭhîn hian, Bible thute hmangin an hnenah fuihna thu ka lo pe ṭhîn a ni. Bible hi rangkachak khur zo thei lo chu a ni a, i lai thuk tial tial ang a, aman sawi hleih theih loh khawpa thil hlu chu i lai chhuak mai ang. Thurochhiah pakhat chuan “I hmui a tangin hlawkna leh ṭangkaina nei lo tûr thil rêng rêng chu sawi chhuak suh ang che”. Midang tana malsawmna leh hlawkna, midang tana thlarau lam thanlenna tûr ṭawngkam sawi la, i thlarau hlawkna leh thanlenna i hmu zel ang. Mahni leh mahni kan inenfiah zel a ngai a ni. Midangte tana malsawmna leh ṭhatna tûr ṭawngkam sawi chhuah tum la, sawi chhuak ṭhîn bawk ang che.

4. Thil ṭha lo chu, thil ṭha lovin thungrul mai suh ang che.

Thil ṭha lo tih hi sual a ni. Kan thinlung chhûngah hian thil ṭha lo sual tih duhna hian Cancer natna ang maiin zung a nei nghet em em mai a ni. Thilsual kan tih hian, kan ngaihtuahna a kal sual avanga ti kan ni lova, chu thil ṭha lo chu kan hriat loh avanga ti kan ni bawk hek lo. Kan thinlung chhûngah hian thilsual tih duhna hi a awm ve rêng rêng a ni.

Chu thil ṭha lo ngaihtuahna zawng zawng hi Setana hnen aṭanga lo kal a nih zia kan Biblein chiang takin min hrilh a ni. Setana hi a lo awm tak tak a ni. Chu Setana chu Pathian nena inkalh tlat an ni. Mahse, kan thil tih sualna zawng hian Setana hi mawhpuh vek erawh chu thil dik ber a ni bik lo. Kan thiltih sual chu keimahni ngeiin a mawh kan phur tûr a ni. Engvanginnge thenkhat te hian chu thil ṭha lo chu an tih chhunzawm zel ni ang le? Engvanginnge thil tha awm reng chunga an tih theih loh ni ang le? He thil awm dan hi ka hriatthiam theih loh zawng a ni. Engvangnge tih chuan thil ṭha lo titute tawpna chu chhiatna rapthlak tak a nihzia chiang taka ka hmuh ṭhîn vang zawk a ni.

5. Hmelma chu hmelma anga en lovin, thil kal liam tawh chu theihhngilh zawk ang che.

Mi pakhat hian kan chungah thil ṭha lo tiin kan pawi khawih se, chu mi chu dan angin a chungah rorêlin thiam loh kan chan tîr thei a ni. Chu dan chu kan zavai atân inhumhimna a ni. Mahse “min tih nat avangin, ka ti na ve ngei tûr a ni” tia ngaih dan kan neih chuan a dik lo a ni. Thil kal liam tawh chu remṭhat leh theih a ni lo. Kan sualna leh kan batte zawng zawng chu Pathianin min ngaihdam ang bawkin, min ti natu leh dik lo taka kan chunga titute chu kan ngaihdam theihna tûr kawng zawn hi ringtuten kan tih tûr chu a ni.

Ka chunga thil ti sual, dik lo taka min puhtute leh midangte hnen aṭanga thil tam tak zirchhuah hi ka tih ṭhîn dan pangngai chu a ni. Keini hi sualfate kan ni. Pathian nen kan inhlat bawk ṭhîn. Mihringte hi engtianga awm tûr nge kan nih? engtianga nung tûr nge kan nih tih hi Bible aṭanga inenfiah reng hi kan tih tûr a ni. Mawtor nena khual zin tûrte hian an zina kawng hrefiah lo leh map nei chiang lovin khual an zin ngai lo. Chu map chu ṭhîngrem chhûngah chahbi kalh tlatin an dah ngai lo. Chuvangin, kan nun inenfiahna atân leh kan map Bible chu i hmang ṭangkai ang u. Nitin kan nun kawng min kawhhmuhtu atân Bible hi kan chhiar reng ṭhîn a tul a ni.

6. Ngaihdamna thinlung kan neih a tul a ni.

“Sual hi ka hua a, sual fate erawh chu ka hmangaih a ni” tih ngaihdan hi, a tak ngeiin ka nun pui a ni. Mitin hian he thu hi a takin nun pui se tih hi, ka duhsakna a ni. Kan nunpui nge, nunpui lo tih hi Pathian in min en reng a ni. Pathian hian sual chauh a hua a ni. Mahse, sual fate erawh chu a khawngaih in a hmangaih em em a ni. Ngaihdamna nun neitu Pathian a ni.

Sual kan tih hian, Pathian kan ngaisâng lova, kan ngaihsak bawk hek lo; “ka duh duhin ka awm ang a, ka nunna hi ka thu thu a ni” tih nen a inang a ni. Pathian in sual leh sualna a huat em emna chhan leh awmzia tak chu min hmangaih luat vang a ni. Chu sual leh sualna avangin kan chungah eng thilte nge thleng dâwn tih a hriatchian em vang a ni. ‘Pathian in min hmangaih a ni’ tih hi engtinnge kan hriat theih a? Bible a tangin kan hre thei a ni.

Pathian chuan a fapa mal neih chhun chu min pe a, kan sualna avanga chatuan hremhmuna kal tûr keini hi, Amah nena inrema kan lo awm theih nan leh kan sualna te ngaihdam a nih theih nan, Kalvary kraws-ah a fapa nunna chu kan tan a hlan a, a thisen chhuak chuan kan sualna zawng zawng chu min silfai sak a, chhandamna kawng min siam sak a ni. Heng a thiltih zawng zawng aṭang hianin a hmangaihna ka hmu thei a ni. Isua Krista hian khawvêla a lenlaiin sualna rêng rêng a nei lo. Misualte thian tia, dik lo taka puh a ni. Sual fate a hmangaih em avangin a tawp thlengin a zawng chhuak a ni. Chutiang bawkin, keini pawh ringtu la ni rih lo ten chhandamna an lo chan theih nan theihtawp chhuaha tan kan lak a tul tak zet a ni.

PS: READER DIGEST a Alanna Nash a ziah “Lesson from Billy Graham” aṭanga lakchhawn a ni.

Thu lâkna: https://mizochristianchurch.org/2018/08/20/billy-graham-a-hnen-aṭanga-zirtûr/