'
Motto: "I thu chhiarin a siam che"

Thursday, June 20, 2013

World Refugee Day

By: Josephsaia

Khawvel indopui II lai khan European ram thenkhatah ram buai vanga ral tlan tam tak an awm tawh a, chung mite chu a theih ang anga tanpui turin December 14, 1950 khan United Nations General Assembly chuan United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) tih chu a lo din a. A tir takah chuan ral tlante tanpui nan kum3 chhung chauh project siam a ni a, chumi hnua khar leh mai tur tih a ni. July 28, 1951 khan United Nations Convention-ah Refugee-te dinhmun, refugee atana pawm tur chin leh tanpui dan tur kal hmang sawiho a ni a, UNHCR inkaihhruaina dan zam tan a ni. United Nations Convention Article 1A- ah chuan Refugee chu: politic chungchanga ngaihdan hrang a neih avang te, sakhuana avang te, a chi leh kuang avang te, ram khua leh tui anihna avang te, pawl pakhat khata member anihna avangtea hrem tawk thei, hrehna pumpelh tuma a sahimna tur zawng thei tawh lo emaw zawng duh tawh lo emaw, chu hremna chu a hlauh avanga ram pawna thlan chu a ni. (A refugee is a person who, owing to a well-founded fear of being persecuted for reasons of race, religion, nationality, membership of a particular social group, or political opinion, is outside the country of their nationality, and is unable to or, owing to such fear, is unwilling to avail him/herself of the protection of that country. - Article 1A of the United Nations Convention in 1951)


Kum 1956 khan Soviet sipaite chuan Hungarian Revolution ral an run a, hun rei lo te chhunga raltlan tam tak an awm avangin UNHCR pawhin harsatna lian tak a tawk nghal a, he thil thleng hi UNHCR in harsatna lian tham tak a tawh hmasak ber tum a ni hial awm e.  Kum 1960 hnu lam khan Bristist-in ram a hnehchhuh tam tak chu zalenna a pe a, Africa ram pawh zalenna pek a ni. Africa ramin zalenna a hmuh khan remna a awm nghal mai lova, chu a hnekin buaina tam tak a chhuah phat zawk a, civil war avangin mi tam takin nunna an chan a, mi tam tak raltlan an awm bawk a, UNHCR chu a rang thei ang bera inrawlh a lo tul ta a ni.

Africa ram chauh ni lovin Asia leh Latin America lamah pawh buaina tam tak a lo chhuak a, chung buaina zawng zawng chu UNHCR chuan kum 20 dawn lai mai a buaipui a. Chutianga hma a lak mek lai chuan Africa-ah bawk buaina dang a lo chhuak leh a, chuti rual rual chuan Balkans buaina avangin Europe ramah raltlan tam tak an awm bawk a ni. UNHCR chuan Europe Refugee-te tana nasa taka hna a thawh avangin a din atanga kum 4-na kum 1954 khan Noble Peace Prize a dawng nghe nghe a ni. 

Khawvel Indopui II hnu lam khan Africa leh Latin America-ah buaina rapthlak tak tak a chhuak chhunzawm zel a, chung buaina chingfel tur chuan UNHCR pawhin hmathlir thui tak neiin ramri a zauh zel a, indo vanga buaina leh harsatna ram chauh ni lovin ram buai avanga raltlan te, hnam tenau zawk an nih avanga hmuhsit leh nekchepa awm te, mihring pianpui zalenna rahbehsaka awm te, ram mi nihna an neih loh avanga hamthatna nei ve lo mi tam tak tanpui dan ngaihtuahin kum 1951 khan UNHCR inkaihhruaina dan siam belh zel a ni.

Kum zabi 21 atangin khawvelah buaina a sosang chho zel a, UNHCR pawhin a bik takin Democratic Republic of the Congo, Somalia leh Asia ram tan hna a thawk nasa hle a, Afghan ram tan phei chuan kum 30 lai hna a thawk tawh a, vawiin thleng hian a la thawk chhunzawm zel a ni. Indo vanga buaina chauh ni lovin Natural Disaster kan tih (sunami, thlipui, tuilet, lirnghing, tlangkang, leimin etc…) chhiatna rapthlak tak tak tuarte tan pawh UNHCR chuan nasa takin hna a thawk a, amaherawhchu heng harsatnate avanga sahimna zawnga tlante hi UNHCR chuan refugee atan a pawm ve lo a ni.

UNHCR a din tirh chuan thawktu staff 34 chauh an ni a, tunah chuan mi sing tel thawhtu an nei tawh a ni. UNHCR Headquarter Geneva khawpuiah chuah pawh thawktu staff 1,000 chuang an awm a, international huapa staff awm zawng zawng chu mi 10,000 chuang an ni. UNHCR hian ram 126-ah hna a thawk mek a, Regional & Branch Office tiin Office 135 a nei a, ram te zawkah chuan Sub-offices & Field Office tiin Office 279 lai a nei bawk a ni.
UNHCR din tirh chuan kum 1 budget tan US $ bil. 3.59 chauh a la ni a, mahse kum 2012-ah meuh chuan UNHCR budget chu US $ bil. 300,000 a tling pha daih tawh a ni. Tunah hian khawvelah mahni in leh lo tlansan 43 mil. an awm a, chung zinga 33.9 chu ngaihtuah awm dinhmuna ding niin UNHCR chuan a sawi a, tunah hian mahni in leh lo atanga hnawhchhuah (internally displaced people) mi 14.7 mil. an awm a, raltlan (refugee) 10.5 mil. an awm bawk a, mahni rama kirleh (returnee) 3.1 mil. an awm bawk a ni. Chubakah hmun leh ram nei ve lo (stateless people) (Myanmar rama Rohingya leh Hmong mi kan tih ang te hi) 1.3 mil. vel an awm bawk a, humhimna zawng mek (asylum seekers) 1 mil leh harsatna chi hrang hrang tawk mek 1.3 mil. vel an awm a ni. Heng zawng zawng zingah hian Malaysia refugee nuai chuang kan awm a, chu nuai chuangah chuan MRO members 500 vel kan tel ve a ni. Chu 500 zingah chuan UN Card ni lo, MRO Card vuan pawl ka la ni zui zel a…hahthlak tak a ni e!!!!!

UNHCR in a dintirha kum 3 chhung lek hna thawk tura a lo ruahman chu kum 60 chuang zet a lo rei ta a, December 14, 2010 khan UNHCR piancham kum 60 chu ‘They took my home but they can’t take my future” tih thupui hmangin ropui taka lawm a ni tawh a, tunah hian zau zawka hna thawk chhunzawm zel turin hma a la mek a ni.

Malaysia Refugee-ten kan hriat reng tur chu UNHCR Danpui 2-naa thu pawimawh tak hi a ni. Article 2 of the United Nations Convention in 1951-ah chuan, “Refugees must conform to the laws and regulations of any country in which they find themselves. In particular, refugees must refrain from any acts that jeopardize the safety, security or public order of communities or countries of asylum) “Refugee-te chuan an chenna ram sawrkar dante chu an zawm ngei tur a ni. A bik takin an chenna veng leh ram mite himna leh muanna tichhe zawng/tichingpen zawnga chetna lakah an inthiarfihlim ngei ngei tur a ni.” tih kan hmu a, kan chenna ram inawp dan chu ihe lovin kan zawm ngei ngei tur a ni. A ram mite tana mi hnawksak kan nih hlauh chuan keimahni vekin kan tuar thei a, kan community pumpui tan chhiahna rapthlak tak a ni thei bawk a ni. Chuvang chuan mahni inenfiah theuh ila, paih ngai kan paih ngam ang a, zir ngai kan zir bawk ang a, siamthat ngai a awm pawhin kan siamtha zel tur a ni.

Malaysia Refugee-te pawhin 2013 World Refugee Day chu KL SENTRAL STATION-ah ropui takin an hmang leh dawn a ni.

A hun:  22 June 2013, Inrin Ni (10.00am - 4.00pm)
A hmun: KL Centrla Station

Hemi ni hian photo exhibition ropui tak tar a ni dawn a, a hmingah “The Most Important Thing” tih a ni ang.

Malaysia refugee-te atang zawhna mak sak pui pui leh nuihzatthlak tak tak a awm ang a, an zawh tur chu “In ram I rawn chhuahsanin engte nge I rawn ken?” tih a ni dawn a ni. Chubakah “Refugee art bazaar and performances” buatsaih a ni ang a, Admission fee a free ang.

Ref:
1. MCF Palai Vol. 05, Issue 241 October 28, 2012
2. http://www.unhcr.org.my/default.aspx (Malaysia Refugee)
3. http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/home (Khawvel pumhuap)
4. ZKC Bitrhday Thuziak Sawihona- Thupui: MCF leh Refugee
A hmun: Kuala Lumpur Baptist Church
A hun   : 13th June 2010, 8:45 AM-11:00 AM





Source: www.tuivar.com


Print this post

No comments:

Post a Comment

I ngaih dân han thawh ve rawh le....