'
Motto: "I thu chhiarin a siam che"

Thursday, March 25, 2021

PA ROPUI ANKA

By: Valtea Melbourne

 


Thu chhinchhiah tlâk, thutiam ropui “Ka kîr leh ang (I shall return),” titu US ramin a neih zawng zawng General ropui berte zînga mi rothap tak, America Caesar chu General Douglas MacArthur a ni. “Mawhphurhna, zahawmna leh ram leh hnam,” tih chu a kamchhuak hma hruaitu a ni a. 

Indopui pahnihna vanglai, Japan râl kawlh takin Philippine an rûn lai chuan, râlthuam leh ei leh in an dawn theih tâk loh avangin hnungtawlhin ram pilril lam Bataan-ah an râl Japan sipai chuan an dangchâr a. Râl kut thak chu an sepui ruah do tlawk tlawk mai a. Tlâwm ngawt chu an hreh si. Chutia an tawm lai chuan America President lo ni tawh zawng zînga lâr leh fing tak Roosevelt-a chuan order a chhuah ta, “MacArthur va hruai chhuak ru, America hian kan mamawh a ni.” tiin. 

“Dam leh mual khatah thih leh ruam khatah,” ti a, a naute awmpui tumin insawhmuk hle mah se, President order meuh chu hnial ngam lovin hreh tak chungin Japan hriat loh lam kawng an zawh a, tuipui bomb kam tam tak kârah chuan 1942, March thla khân a nupui fanau nên Australia an hruai thleng ta a ni.

Sawi ring êm êm lo mah se, khawvêl deng khawk tham Melbourne mipui pung khâwm hmaa a thu sawi chu, “Ka kîr leh ang, (I Shall Return.)” tih a ni. Philippine tân a thuchah hi a tawi hle. Australia ram chu Japan rawn lawr dek dek lak ata ropui takin a chhan chhuak a, a lâr chho hle. Râl rêl a thiamin, thil thleng tûr a hril lâwk thiam bik êm êm a. Râl repro dân a hre khiau bawk.

Pentagon lamah chuan President Roosevelt-a chu a khuh kherh kherh a, damdawi lam dera, mi dang a chhuahtîr vek hnu chuan General MacArthur chu Philippine kîr leh chungchângah a kawmfal ta alawm. “I thu hi ka pawm e, I tân alawm ka din.” tih bak chu sawi an nei zui tawh lo. An nui dûn ri ngawt.

Kum 2 chuang zet Pacific lama hlawhtling taka a tap hnu chuan kum 1944, October ni 20 kawl chu a lo eng ta! Siruk lak tum ni awm fahranin Philipine ram chu an laipui dawt chuan a tin ta ruau ruau mai. Ruah ang maiin bomb an thlak chur chur bawk a. General MacArthur leh a pâwlte chu eng mahin an tiding zo tawh lo. “Ka kîr leh ang” a tihna ngei Philippine leilung chu a rap leh ta charh charh mai le.

Tlêm a tlai deuh chu pawi a tih thu radio-ah sawiin, lungin tâng a naute hnênah thupha a chawi chul a. A hmunah va kalin a pawm vawng vawng a, hliam tuar leh hrehawm tuarte a lainat hle. A thutiam hlen loh ai chuan lawnglênga inkar kai mai pawh a hnial lo reng a ni.

“Kan hmuh theih loh chuan kan do thei nang,” tiin râl awmna aṭanga metre 100 pawh chu duh tawk mai lovin râl sipai leh a naute indo chu hnai taka a command mêk lai chuan a arsi 4 bel chu US President chuan arsi pakhatin a rawn punbelh ta nawlh mai! A hnial loh thu a hrilh lai chuan bomb a rawn puak leh dur dur a, inhliam phah an awm hlauin a kirsan leh ta rih a. A tum ang ngei chuan Japan sipaite chu Philippine aṭang chuan a um darh leh ta vek a ni.

US President chu a thi ta thut mai a. Pa ti thetthawt Truman-an a a lal tiang chu a rawn vuan ta. Japan rûn a dîlna pawh chu lal thar chuan, “Chu tiang ka hre lo,” a ti ta bur mai si. Ṭûl miah lovin Japan rûn nân nuclear râlthuam an hman phah ta chu pawi a ti ngawih ngawih a ni.

September ni 2, 1945 chuan General MacArthur hmaah Japan râl chu kunin an tlâwm zawr ta der a. Japan tlu chhe tawh chu tungding lehin, a awp zui a, US President va zin tûr pawhin a ngaisâng ve viau a ni ang, “Amah zâwk khân chibai mi buk hmasa tûr a ni tih va hrilh rawh u,” a ti chul.

“Mawhphurhna, zahawmna leh ram leh hnam hmangaihna chu chakna thahrui, nun timanhlatu leh rammut tituitu a ni a, sipai tak tak chu an thi ve lo, an thamral mai zawk a ni,” a ti.



Print this post

No comments:

Post a Comment

I ngaih dân han thawh ve rawh le....