By: LP Sailo
Kum 6 ka nihin ka pa'n min boral san a, chuvangin kan unau
mipa pahnih leh hmeichhia pahnihte chu ka nu hovin kan khawsa ta naw naw hlawm
. Ka nau mipa hi ka chhang chiah kei aia kum 2 chauha naupang a nih avangin
kawng engkimah kan inthurual tawk viau zel a. Hnahram thawhna reng rengah kei
aiin chawrche deuh hlek zawk mah se, ka pur ber a ni fo. A tel lo chuan
ramhnuai leh thimtham takngialah pawh keimahin ka che fal tam lo hle thin a.
Kan farnute erawh sikul an kal thin tih loh chu in lama ka nu hnathawh lo puih
leh khawsakrel vel chu an hnapui ber a ni. Mite angin khawsa nuam tak ni lem lo
mah ila, keimahni tawkah kan hlimtlang ve em em thin a, Pa kan nei lo na a ka
nu hian Pathian chu kan pa a nih ve mai zia te min hrilh nawn fo thin a,
engemaw chenah pa mamawh ve viau thinin inhre mah ila, beidawn chang leh mamawh
changa kan auh ber chu kan Pathian chu a ni a. Kan inhnemna awmchhun pawh a ni.
Ka nu hi ka pa ang bawkin lal fa a ni thin a, tin a pa fa hnuhnung te zingah a upaber a nih bawk avangin an naupan chhiat zual lai zawngin hnahram thawh leh ramvah ilo an nei ngai meuh lo va, thenawm khawvengten sa an kahin an ei khawp an hleh a, hnahram leh hlothlawh fahranah pawh khawtlangin an awl loh pawhin an pui fo thin. A pi leh pute hunlai atanga rethei ngai meuh lo an ni a, hmanlai lal awm ve thei tak chhungkua inthlahchhawng zel inrochunin an phu tawkah hreawm em em hre ngai lo an ni kan ti thei ang chu. Chuvangin nunphung pangngai tak leh hreawm harsat hre lutuk lovin a naupan lai hun a lo hmang thin a ni. Kum 1953 vela lalte lalna a lo tawp khan ka pa te ang bawkin an lo harsa chho tan ta a. Tin, a pa fa hmasate lah chu sipaiah te tang bovin, In an chhuahsan hlawm ta si a. Ka nu chuan upa ber chan a lo chang ta a, a pa hriselna a tha lo ve leh zel bawk nen, engkim mai chu a koah a innghat a ni ta ber mai. Nau 7 lai a nei lehnghal si a, a mawhphurhna chu a rit em em mai a ni. Dinhmun nuam sa ve tak atanga an dinhmun lo harsa chho chu suttlang a lo ngai ta si a. Mipa leh hmeichhe thawh chi pawh thlu lo va, a vai hma vek a lo ngai ta. Engkim mai chu chhel takin a hmachhawn ve ta zel a.
Chutianga ramvah leh leipui huan
thlo va lo seilian a nih avang chuan a rilru pawh a huai hle a. Zanthim leh
rukrukhmangte pawh a hlau ve vak lo em ni chu aw tih theih turin a pachang thin
hle a ni. Tin, hmeichhia e ti lo chuan ramsa leh ramhnuai te hi a hlau ngai lo
va, a tul phawt chuan zanlaiah pawh a chhuak nalh ngam a thin. Piputen
"Sailo Ngurpui ngawhngawl" an lo tih rilru kha a pu zo hle hian ka
hre thin a. Amaherawhchu, chutianga nu huaisen leh pachang tak, taima leh
hreawm pawh hre vak lo e tilo chuan, a fate 4 ngawt mai, dam chhunga han kurpui
chu a huphurh ru hle a. A chhan ber pawh amah hian thingtlang pawl 4 thleng chauh
a zir hman a. Chuvangin, a fate lehkha zirtirna kawngah a insit em em mai a ni.
Tin, a nulat laia a tul tul thawka tlangval tluka an lo chhawr ber a nih
avangin pasal han neih a, chhungkuaa hlim taka khawsak te chu a thlakhlel ber
tur pawh a ni ngei mai. Mahse, vanduai a siamin ka pa'n a hun hmain min lo
thihsan leh ta si a. Ka nu rilru beidawn dan tur leh mangan dan tur hi ka
ngaihtuah nawn apiangin ka lainatna a zual thin.
Nikhat chu, thlahlel takin ka nu
feh hawng hmel hmuh tumin kawtzawlah chuang chhuakin kan thlir reng a, mahse ka
nu hmel chuan lan tih hun reng reng a nei thei ta si lo, tlaikhua a lo thim a,
zanriah ei a hun tawh hle si, chutih laiin kan kawtkawnga mi feh hawng te chu
hmuh tur an vang tial tial a, ka nu hmel hmuh inbeisei chuan dingdithlip tak
meuhin ral hla taka lo lang det det tawh phawt chu kan thlir vawng vawng a.
Mahse, ka nu hmel reng reng kan tawng ta chuang lo. Zanriah ei a hun hle tawh
a, mahse ka nu tel lo chuan ei harsa kan ti bawk si. Chutah kan farnute phei
chu hlauthawng takin an mittui a hnam tiam tiam mai a. Ka nau mipa nen erawh
pachang takin 'a lo thleng tep tawh ang' tiin kan inhnem hram hram thung a.
Mahse, zan a rei tulh tulh a, tlangval nula rim hawng zai ri chauh lo chu thawm
dang reng hriat tur a awm tawh si lo. Kan thinphu a rang tulh tulh a, kan
hlauhthawnna a lian telh telh bawk a, kan va mangang tak em.
Chutia ka nu lo hawng ta reng
reng lo chu, huphurh takin ka nau nen chuan zawn tumin kan insiam ta a, kan
pheikhawk te, kan lukhum te nen in thuamin, kan touch light te chu kan han dap
a, kan farnu te erawh chu inah lo awm tlat tura kan tih avangin hreh tak chung
siin in lama lo awm chu an tum ve fan a, mahse, an mahni hmeichhe naupang
pahnih chauh zan rei tawha in lo nghah chu an zuam lo hle a ni tih an hmelah pawh
a hriat theih a, chutihlaia kan unau thinlung chhunga awm chu ziakin hmu thei
ila chu "Ka nu khawnge i awm" tih leh "Ka nu kan mamawh
che" tih hi a ni vek ngei ang. Kan chhungkaw uap lumtu ber leh kan eng
kima engkim ka nu, a feh a rawn hawng ta reng reng lo chu a hmangaih a fate tan
chuan ngaihtuah awm tak a va ni teh lul em.
Tichuan, kan leipui pan turin kan
unau chuan kan kal chhuak ta hna hna a. Kan han tawng te chu kan khur deuh der
der a, ka nau hian kei aiin thim a ngam a, zan a hlau lo zawk a, mahse, a u
zawk ka nih avangin hlau ang leh hreh anga lan chu ka duh hauh lo va, upa zawk
chan pawh chu thei leh thei lovin ka chang hram hram a. Thimthamah chuan kan
kal zel a. Kan leipui kawng lah chu a zim tawlh tawlh mai lehnghal a. Bawng
emaw ramsa emaw pawhin lo zawh ve se, han inkenna tur eih pawh a awm lo va, in
hmu lawk sa lo kan nih phei chuan kan insu chawrh dawn a ni.
Tluang takin kan leipui chu kan
thleng ta a, kan tih hmasak ber chu, ka nu auh chu a ni. Kan unau chuan kan
theih tawka ringin "Ka nu khawnge i awm" kan in tih chhawk a, kan
rawl neih tawpa ringin kan au va, mahse, kan au khawk ri chauh lo chu min
chhawntu reng reng kan hriat belh ta si lo. Kan lung a chhe tulh tulh a, trah
aw pur chuangin "ka nu khawnge i awm?" min chhang rawh tiin kan au
lawm lawm a, mahse chhangtu rawlri reng reng kan tawng ta lo. Kan lung a zing
a, kan tap zawih zawih a ni ta ber mai. Kan hlauhthawn ber chu sakei hrang leh
misual kut a ni a. Mahse, chu chu he hunah hian kan ring phal meuh si lo. Ka
nu'n "eih ah, in lo kal a ni maw, he ta hi ka awm e" a lo tih chu kan
beisei ber leh kan duhaisam rimawi chu a ni. Mahse, kan ko eih zo ta si lo chu
beidawng tak leh trap zawih zawih chung chuan kan leipui thlam chu kir sanin,
in lam pan chuan kan hawng leh ta hnap hnap a. Ngawi rengin kan kal a, kan
rilru erawh sawi ngai lovin a inhmu chiang hlein ka hria. Kan lung a awi lo tak
zet a ni.
Kan farnute beisei ber ka nu hmel
chu kan hawn sak dawn loh avangin hreawm kan ti a. An hmel hmuh mawlh kha kan
va hreh tak em. Thlaphang taka an lo awm tur te chu rilruah a awm reng mai si
a. Chutia beidawng tak leh hreawm ti taka kan sekawtrawlh kan han hawng chu In
atangin ka nu aw kan hre ta.. ka nu chu inah a lo awm tawh a ni tih kan han
hria chu kan va lawm tak em.. ka nau nen chuan rang mang khengin inchhung lut
hmasa nih inchuh ang maiin kan tlan lut a, ka nu ngei mai chu kan hmu ta a, kan
va lawm tak em.
Ka nu hian a fate a chawmna ber a
hna laklawh tak mai chu a karah Pathianni a tlak dawn avangin a thlawhhma chu
zawh hram hram tumin, thim thamah a lo thawk a, tin a hawng lam chu a tlai tawh
em avangin pumpelh kawng lamah kalin a zawngtu a hmangaih a fapate pahnih nen
chuan an intawklawi palh a lo ni a. A faten an zawng dawn a ni tih hria se
zawng, an kalna tur kawng ngei chu a zawh awm si a. A ni, ka nu tel lo va
darkar tlemte awm pawh harsa kan tih a, kan mangan si chuan, a tel lo va
hringnun hmachhawn tur chuan kan thei thlawt lo a ni. Chuvangin, kan lei
pathian diktak chu ka nu hi a ni teh meuh mai. A tel lo chuan hringnun kawngzawh
kan zuam lo va, a awm loh chuan kan thla a phang thuai thin a, a hmangaihna
thlazar hnuaia awm chu kan thlakhlelh leh mamawh ber a ni.
A fuihna thamral ngai tawh lo
turte zingah, "Tuisik leh tha chu ren thiang a ni lo ve, a mahin a rawn
awm leh zel, khawiah pawh kal ula, tha seng tam ber nih tum zel tur" tih
te, miin kan thil min ruksak changin "Rutu ni lova ruksak nih chu vannei
hlea inngaih tlat tur" tih te bakah "Mi te thatna sawi tur hriat loh
chuan ngawih mai tur" ti a, a hraichaw fanaute min fuih thinna kha
thinlaiah par ang lo vul thar nawn zel se, chutin vanhnuai leichinah ka chun'nu
iang zo reng awm bik ne maw kan ti ve ngei ang.
Ref: www.zorun.blogspot.com
No comments:
Post a Comment
I ngaih dân han thawh ve rawh le....