'
Motto: "I thu chhiarin a siam che"

Friday, April 24, 2020

Ṭawngṭai mi George Muller-a

By: Joseph Saia (Australia)
Muller-a hian secretary pawh nei lovin kum tam tak rawng a bâwl a. Mi hrang hrang hnênah kum tin chhânna lehkha 3,000 a ziah bâkah Bethesda Chapel-ah pastor hna a thawk bawk a, Scriptural Knowledge Institution thil tum zawng zawngte tihlawhtling tûrin taima takin hna a thawk ṭhîn. Muller-a’n a dam chhûnga mi mal leh pâwlho hrang hrang aṭanga a pawisa dawn zât chu Pound maktaduai sâwm leh panga a ni a, chumi hmang chuan zirna sikul 117 a din a, hnuchham naupang 2,000 chuang a enkawl bâkah thawktu mi 112 a ruai bawk a ni. Muller-a hian a dam chhûngin zirlai mi 123,000 a chher chhuak hman a, khawvêl hmun hrang hrangah missionary 189 a tirh chhuah bâkah ṭawng chi hrang hrang hmangin Bible 285,407 leh Pathian thu ziak vaibelchhe 11 chuang a sem chhuak bawk a ni.


Sawi tawh angin Muller-a hian khawvêl ram hrang hrang 42 tlawhin kum 17 chhûng ram pâwn rawngbâwl nân a hun a hmang a. A dam chhûngin mel 250,000-a thui a zin hman a, vawi 1,700 sermon thlâkin, mi maktaduai thum hnênah Pathian thuchah a sawi hman a ni. Heti taka a buai chung pawh hian ni tin Bible a chhiar ziah a, ṭawngṭaina urhsun tak hmangin Pathian a pâwl reng ṭhîn. Muller-a hian a dam chhûngin Bible vawi 200 chuang a chhiar chhuak hman a, a tam zâwk chu ṭhîngṭhi chung ngata a chhiar a ni nghe nghe. Ama sawi dânin, “Kum tin Bible vawi li ka chhiar chhuak ṭhîn a. Bible ka chhiar rêng rêngin thinlunga vawn tumna leh nuna a taka hman tumna nên ka chhiar ṭhîn a, ka lâwmna pawh a pung zêl a. Chu vâng chuan kum 69 chhûng zet chu khawvêla mi hlim thei berte zînga mi niin ka inhria,” a ti hial a ni.      
              
George Muller-a nun dân leh a rawngbâwlna hian mi sang tam tak nun a tidanglam a, chûng zîngah chuan China rama missionary ropui J. Hudson Taylor-a pawh a tel ve a ni. Muller-a hian Philipi 4:19 thu hi changchawiin engkim mai hi ṭawngṭaina hmangin Pathian hnênah a thlen ṭhîn a, lei chhânna chu Pathian ta a ni tih a rin tlat avângin harsatna tâwpkhâwkah pawh a beidawng ve ngai lo. Muller-a hian Pathian hnên aṭangin ṭawngṭai chhânna vawi 50,000 chuang a dawng a, chûng zînga vawi 3,000 zet chu hmuh theih, khawih theih, chawp leh chilha a hmuh leh a dawnte an ni. 

Muller-a’n Pathian hnên aṭanga ṭawngṭai chhânna chawp leh chilha a dâwn dân hi sawi tûr tam tak a awm a, chûng zînga pakhat chauh târ lang ila. Kum 1877-ah khân a nupui Susannah-i nên Canada rama Quebec-ah thu sawi tûrin Atlantic tuipui zau takah lawngin an kal a. Newfoundland an thlen dâwnin an hmaah ṭiauchhûm chhah tak (fog) a lo zîng phui chûk a. An lawng Captain chuan chuti maia kal tlang theih chi a ni lo tih a hriatin a lawngpute hnênah an lawng chu dintîr tûrin thu a pe ta a. Dârkâr 22 lai tuipuia an din hnu pawhin chhûmpui zîng mup mai chu a la kiang thei lo fo va. Muller-a tihngaihna hre lo chuan Captain hnênah, “Ka pu, kei hi Muller-a ka ni a, Inrinni tûkah Quebec-a Pathian thu sawi tûr ka ni a. Vawiin hi Nilaini a ni tawh a, Inrinni chuan Quebec ka thlen ngei ngei a ṭûl a ni. Chu vâng chuan i lawng hi khalh thu pe rawh” tiin a ngên a. Captain chuan, “Pu Muller, i hmaah eng nge awm tih i hmu a ni lo’m ni!!! En teh, ṭiauchhûm chhahzia saw i hmu em? Kal theihna chi a nih awzâwng loh saw!” tiin a lo chhâng bul hmuk mai a. 

Muller-a chuan captain hnênah, “I lawng hian ka kal tumna Quebec min hruai thleng thei lo a nih chuan Pathianin kawng dangin min hruai thleng tho tho vang. Kum 57 chhûng Pathian rawng ka bâwl tawh a, Pathian hian a thutiam a hlen loh lai ka la hre ngai lo va, a thil tum a ṭhulh leh ta tih pawh ka hre ngai hek lo,” tiin a sawi a. Captain chuan, “A ni khawp mai. Ṭanpui che ka inhuam reng a; mahse, tûnah hi chuan engti kawng mahin ka ṭanpui thei lo che a ni,” a ti a, pindanah luhsan a tum a. 

Muller-a chuan, “Captain, ṭawngṭaina pindanah hian thinglung leh tih tak zetin kan pahnihin i han ṭawngṭai teh ang,” tiin captain chu ṭawngṭaipui atân a sâwm a. Captain chuan, “Pu Muller, chhûm chhahzia saw i hmu em?” a ti leh a. Muller-a chuan, “Captain, ka hmu alawm! Mahse, kei chuan chhûm chhah lam saw ka en ve lo va, chhûm siamtu leh ka nun pum thununtu Pathian lam ka en zâwk a ni,” a ti a. Muller-a chu hetiang hian a ṭawngṭai ta a. “Lalpa, Inrinni tûkah Quebec-ah i thu sawi tûr ka ni tih i hria a, rem i ti a nih chuan kan hmaa chhûm chhah tak saw minute 5 chhûng lekin hnâwl bo vek ang che. Mahse, i thu thu ni se la, i remruatah ka innghat pumhlum a ni,” tiin. 

Muller-a’n ṭawngṭaina hun a hman zawh hnu chuan captain pawh chu ṭawngṭai tumin a ṭhingṭhi a. Muller-a chuan a darah a kut nghatin, “Captain, Pathian hnathawh i rin loh avângin i ṭawngṭaina hian awmzia a nei chuang lo vang. Kei chuan kum 57 chhûng a rawng ka bâwl a, ka dîl apiang vawi khat tê mah min la hlawhchhamtîr ngai lo. Chu vâng chuan ṭawngṭai duh tawh ting lo mai rawh. Tho la, pindan kawngkhâr hawng la, chhûm chhah tak pawh a kiang fai vek tawh tih i hmu ang,” a ti a. Captain chuan kawngkhâr a han hawng a, mak tak maiin an hmaa ṭiauchhûm zîng phui mup mai kha a lo kiang ta duak mai a. Muller-a chuan Inrinniah Quebec-ah thu a sawi theih bâkah captain pawh chu Muller-a ṭawngṭaina avângin a pian thar phah ta nghe nghe a ni. (He laia kan târ lan Muller-a thil tawn hi lawng captain ṭhianpa Mr. Inglis-a sawi a ni.) 

Muller-a anga ṭawngṭai tam leh a chhânna hmu tam hi Kristian rawngbâwltute zîngah sawi tûr an tam lo hle a, amah hre chiangtute phei chuan Pathian hnên aṭanga thilpêk dawng ṭhîn mi ‘The man who got things from God’ tiin an ko hial a ni. A thusawi zînga rilru khawih ber leh mi tam tak hnehtu chu, “Lungkham neih hi rinna tâwpna a ni a, rinna neih hi lungkham tâwpna a ni thung,” tih thu hi a ni.  


     

Print this post

No comments:

Post a Comment

I ngaih dân han thawh ve rawh le....