'
Motto: "I thu chhiarin a siam che"

Friday, September 25, 2009

U.S. Missile Defense System chungchanga President Obama-a policy thar













September 17, Nilaithawhtan khan U.S. President Barack Obama chuan President hlui Bush-a thiltih ropui tak Czech Republic leh Poland leilunga missile defense system a lo siam chu cancel turin a puang a. President Bush-an he missile defense system a lo din chhan ber nia lang chu Iran Nuclear laka invenhim nana tih a ni.Mahse,U.S. in Eastern Europe-a missile defense system a rawn hung chuRussia pawh a lawm lo hle a ni.

President Obama chuan Czche Republic leh Poland-a U.S. missile defense system cancel a nih leh thu a puan hmain Czche leh Polish ram hruaitute hrattir turin U.S. palaite chu Europe-ah a tir hmasa ta a. President Obama chuan UN leh G20-ten September 23-a Economic Summit an neih hma ngeia Russian President Dimitry Medvedev-a nen pawha inhmuh a beisei thu a sawi bawk a.


President Obama-an thu a sawi tum chuan, “Europe khawmualah hian missile defense system tha zawk leh changkang zawk kan dah ang a, chuchuan U.S. chauh ni lovin U.S. thian tha ram dangte leh Nato siapite pawh a humhim thei dawn a ni,” tiin a sawi a. President Obama-an hetianga Bush-a policy a tihdanglam thut chungchangah zawhna tam tak a lo chhuak nghal a, Bush-a missile defense system pawmpuitu Republican-ho chuan, “ President Obama chu Russia laka mi dawtzep a nih hi!,” an ti a, Democrats-ho erawh chuan Obama policy thar chu an welcome hle a, White House Speaker Nancy Pelosi-i phei chuan, “President Obama policy thar hi U.S. tana thil tha zawk a nih avangin thil fing leh ropui zawk a ni,” tiin a fak hle a ni. May thlaa U.S. Intelligence-ten report an peknaah chuan Iran-in nuclear ralthuam a neih theihna tur chuan a tlem berah kum 3 atanga kum 5 vel tal a la tul dawn tih a ni a, chumi avanga President Obama-an Bush-a policy tidanglam ta thut niin mi tam tak chuan an sawi ve thung bawk.

“Tun tuma missile defense system kan thlak turah hi chuan Eastern Europe mai ni lovin Western Europe-te pawh chhanhim thei tura radar system-te leh (sensor) an tih thil engkim hrethei network-te pawh vuah vek a ni ang a, tuifinriat leh khawmualahte pawh awlsam taka huntheih mai tura buaisaih a ni bawk dawn a ni,” tiin September 17 khan Defense Secretary Robert Gate-a leh Vice chairman of the Joint Chiefs of General James Cartright-te chuan Pentagon-ah an sawi a ni. Tunah pawh hian radar system leh sensor network vel chu awmsa vek tawh niin an sawi a, amaherawhchu an tum anga an siam famkim theihna tur chuan a tlem berah kum 10 vel lai a la tul hmel niin an sawi bawk. September 17-a White House thuchhuak sawi dan chuan an siam tur Standard Missile-3 (SM-3) leh network sensor an tihte chu kum 2011-ah an siam fel thei ang a, 2018 chuan an siam zo vek thei bawk ang a, 2020-a an update hnu chuan Europe khawmual pumpui chhanhim  thei tura siam fel a ni dawn a ni. 

Tun tuma President-an Eastern Europe-a U.S. missile defense system policy a thlak danglam chungchangah Russian President Dmitri Medvedev-a chuan a fak hle a, amaherawhchu Iran chungchanga saction dang siam leh chu Moscow-in rem a titheih loh thu a sawi nghal bawk. August thla tantirha NATO Secretary hna rawn chelhtu Mr. Andres Fogh Rasmussen-a pawhin 21th century-a security chungchangah hian kan inhmuhthiamlohna te, kan inrihlehna te tihbo va, lungrual taka hna kan thawhtlan a pawimawh tak zet dawn a, he missile defense system chungchangah pawh hian U.S., NATO leh Russia-te kan thawhho a tul tak zet dawn a ni, tih a sawi bawk. A thusawi chu NATO-a Russian ambassador Dmitry Rogozin-a pawhin amenpui thlap a, leh lam leh lama an sawite hikan bukrualthiam erawh a pawimawh hle dawn a ni tih a sawi tel bawk.

Pentagon sawi dan chuanU.S. in kum 2015 khi chuan missile 40 vel a nei thei tawh ang a,Europe khawmual hmun 2/3-ah a hung bawk dawn a ni. PresidentBush-a hun lai khan Pentagon chuan Czche lehPoland-aU.S. missile defense system siamna atan US$ 5 bilion budget a losiam a, mahse Obama hi chuan chu aia tlem zawk US$ 2.5 billion chuah senga siamtheih a beisei a ni.

Iran nuclear missile Shahab-3 chuan Europe khawmual a kapthei tawh tih hriat a ni a, U.S. Intelligence-ten hetianga Iran nuclear missile kahthui theih lam an chhut dan atanga President Obama-an President Bush-a policy a tihdanglam ta thut niin thlirtu tam tak chuan an sawi a, chuti rual rualin President Obama policy thar chungchangah zawhna tam tam a chhuak a, U.S. in Iran chunga sanction thar a siamtheihna tura Moscow tihlungawi a tumna lek niin mi tam tak chuan an chhut bawk a ni. Hetiang avang hian Russia pawhin President Obama hrilhfiahna chu ihe lova pawm mai chi niin a ring lova, he missile defense system hi Iran laka invenhimna tur a nih si chuan engvangin nge Jordam ram lama hung lova Czche leh Poland leilunga a rawn hun kher ni tiin rinhlelh rukna a nei ve tlat a. Russia chuan Czche leh Poland leilunga U.S. missile defense system a rawn awm chuan Rissia pawhin Iskander missile defense system chu Baltic Tuipuiah emaw dah a lo tul ve ang a, chuvangchuan kan inkarah buaina eng emaw a rawn chhuak nghal bawk ang a, Ukraine, Georgia leh Nato ram zawm puiten President Obama policy chu an rawn amen pui vek ang tih a hlau hle a ni.

President Obama-an U.S. President nihna a chelh tan atang khan Russian President Dmitri Medvedev-a leh Prime Minister Vladimir Putin-a te chuan, “U.S. in Russia nena inlaichinna/inzawmna tha a duh tak tak a nih chuan Russia thiltihna kawng engkimah Washington a rawn inrawlh tur a ni lo. A bik takin President Bush-a missile defense system leh Black Sea lama Nato sipai leh ralthuam inchhek khawm chungchang hi Russia chuan a pawm thei lo a ni,” tih an lo sawi fo tawh a. President Obama pawh hian Office a luah atang khan President Medeved-a hnenah private lehkha tam tak a lo ziah tawh thin a, a lehkha ziah zingah chuan Iran nuclear program tihtawp a nihtheih nana Russia tanpuina a mamawh thu a tel tam tam bawk a ni.

Missile defense system chungchanga President Obama-an policy thar a rawn hmang thut chu Russia President Medvedev-a paw’n,“Hmasawnna rah bi thar a ni e,” tiin a sawi a, amaherawhchu Iran chunga sanction dang siam leh erawhU.S. nena an dinhmun a inan theih loh tur thu a sawi thung a ni. Iran President Mamoud Ahmadinejad-a chuan September 18, Zirtawp khan Hitler-an Juda mi maktaduai 6 lai a that tih kha tak tak a ni thei lo tih a sawi leh avangin Russian hruaitute pawh an lawm lo hle a, Russian Foreign Ministry palai Andrei Nesterenko-a phei chuan, “Iran Predsident-in khawvel Indopui II laia hrehawm tuarte pawh zah lova thu a sawi hi khawvel chuan a pawmpuithei lo a ni,”tiin Iran President chunga a lawmloh thu a sawi ve ngahl a ni.

October 1 hian U.S., Bratain, France, Russia, China, leh Germany-te leh Iran palaite chu Turkey-ah a inhmukhawm ang a, kum 2008-a Geneva rorel atanga Iran a chhuah hnu atanga an thutkhawmleh hmasat ber tum a ni bawk dawn a ni.

October 1 hian khawvel histawri a tidanglam ngei dawn a, President Obama-an Iran chunga sanction dang siamleh a duh avanga Czche leh Poland-a President Bush-a policy tidanglam a, Russia thlem lungawi a tum a nih si chuan a thil tum hian awmzia a nei tak tak thei ang em? Russia hian President Obama policy hi tawmpui thei lovin a beisei hlawhchham ta ni se, Russia lehIran chungah hianU.S. in engang policy nge a hman leh zel dawn? Russia-in Iran chungah sanction siambelh rem a tih thei meau si loh chuan U.S. pawhin Cool war laia an inhmuhthiamlohnate kha a theihnghilh tak tak thei bik ang em? U.S.-in Russia tanpui a dil mek laia Russia-in a amen theih si loh chuan Russia-in World Trade Organization zawm a tum chungchangah U.S. pawhin rem a tithei bik dawn em ni?, tihte hi thlirtute hriatchak ber an nih avangin October 1 hian awmzia a nei thui hle dawn a ni.

Print this post

No comments:

Post a Comment

I ngaih dân han thawh ve rawh le....